Wat is de balans?
De balans is het hart van elke boekhouding, samen met de resultaten. Maar de balans is stiekem nog net even belangrijker dan het resultaat. Je balans start je namelijk op de dag dat je begint met je onderneming en neem je mee tot en met de dag dat je stopt met je onderneming. Het is het enige onderdeel van je boekhouding dat je elk jaar meeneemt naar het volgende jaar. De balans is een overzicht van hoe je onderneming in elkaar steekt. Dus wat je hebt en hoe dat betaald is:
- De bezittingen van je onderneming, ook wel activa genoemd.
- De schulden van je onderneming, ook wel passiva genoemd.
Wat je niet direct op de balans bijhoudt zijn:
- De inkomsten van je onderneming.
- De uitgaven van je onderneming.
De inkomsten en uitgaven houd je bij in de resultaten. Aan het eind van een jaar breng je de resultaten wel naar de balans tijdens de jaarafsluiting, maar dat is een verhaaltje voor de volgende keer. We gaan het nu even hebben over de balans.
Waarom balans?
Modern boekhouden is gebaseerd op een stevig uitgewerkt idee. Het dubbel boekhouden. Dat zorgt ervoor dat je foutjes direct opmerkt. De balans is de plaats waar je dit opmerkt, en meestal niet eerder. Niet heel verrassend moet de balans namelijk in balans zijn. Dat zit als volgt:
De balans heeft een linker- en een rechterzijde. Onderaan elk van die zijden staat een totaal, dit is de som van alle categorieën aan die zijde. En die totalen links en rechts? Die moeten altijd hetzelfde zijn, dan is je boekhouding in balans. Als je boekhouding helemaal is bijgehouden en de balans in balans is, dan kun je er op vertrouwen dat de hele achterliggende boekhouding in orde is.
Hoe ziet dat eruit dan?
Zie het als een vel papier waar je een streep door het midden hebt getrokken. Het heeft twee zijden; links staan de bezittingen, rechts staan de schulden. De schulden rechts verklaren hoe je in het bezit bent gekomen van de bezittingen links. Beide zijden zijn ook nog eens onderverdeeld in subcategorieën, voor een nog dieper inzicht in hoe het allemaal precies zit.
Belangrijk om te begrijpen over de balans is het ondernemingsvermogen. Dat is speciaal. Het is een som van de spullen en het geld aan de linkerzijde, min de schulden aan de rechterzijde. De uitkomst van die som is het ondernemingsvermogen. Kortom, de huidige waarde van je onderneming uitgedrukt in een som van zowel het geld als de spullen die erin zitten.
Als de onderneming stopt, dan gaat dat naar jou. Vandaar dat het rechts onder de schulden staat. Je moet het zien als een schuld van de onderneming aan jou, de eigenaar van de onderneming. Maar let op, dit kan ook een minbedrag zijn, als het je zakelijk niet erg voor de wind ging. Dan krijg je een nare erfenis van je onderneming.
| Activa (debet) De bezittingen van je onderneming. | Passiva (credit) De schulden van je onderneming. |
|---|---|
| Vaste activa Zaken die jarenlang meegaan, zoals auto's en gebouwen. | Ondernemingsvermogen Ook wel bekend als eigen vermogen. De schuld van de onderneming aan de eigenaar. |
| Vlottende activa Zaken die binnen een jaar weer weg zijn, zoals voorraad. | Kortlopende schulden Schulden aan anderen, zoals BTW, die binnen een jaar afbetaald worden. |
| Liquide middelen Geld. Van kassalade's met contanten tot bankrekeningen. | Langlopende schulden Schulden aan anderen, zoals hypotheken, die pas na jaren afbetaald worden. |
De kern van boekhouden
Dit achtergrondartikel is onderdeel van de serie 'De kern van boekhouden'. Er staat nergens dat het verboden is om ze allemaal te lezen.
- Boekhouden
- Boekhoudtermen
- Balans (hier ben je nu)
- Resultaten
- Memoriaal